Goytisolo werd in 1928 geboren in een Catalaans burgergezin. Hij was de tweede van vier kinderen, de oudste van drie zonen. Hij nam in zijn studietijd deel aan verschillende grote bijeenkomsten tegen het Franco-regime, en kwam daardoor ook meerdere malen in de gevangenis terecht. Uiteindelijk moest hij naar Madrid vluchten, waardoor hij in aanraking kwam met José Ángel Valente, José Manuel Caballero Bonald, Alfonso Costafreda, Ángel González en Jaime Gil de Biedma. Daarmee zou hij de zg. 'Generatie van de jaren 50' vormen. Deze groep zou sterk begaan zijn met de terugkeer van de democratie.
'Palabras para Julia'
Zelf noemde Goytisolo zijn werk misschien daarom liever niet sociaal, maar eerder politiek. Door critici wordt het wel omschreven als 'neo-humanistisch'. Een feit is wel dat het sterk autobiografisch is, wat ook te zien is aan zijn beroemdste gedicht, 'Palabras para Julia'.
La vida es bella, ya verás
como a pesar de los pesares
tendrás amigos, tendrás amor.
(...)
Pero yo cuando te hablo a ti
cuando te escribo estas palabras
pienso también en otra gente.
Tu destino está en los demás
tu futuro es tu propia vida
tu dignidad es la de todos.
Het leven is mooi, je zult zien / dat je ondanks alle verdriet / vrienden, liefde zult ontmoeten. (...) Maar terwijl ik je aanspreek / terwijl ik deze woorden schrijf /denk ik aan andere mensen. Je bestemming is in de anderen / je toekomst is in je eigen leven / je waardigheid is die van allen.
(uit: 'Palabras para Julia', Woorden voor Julia)
Dit gedicht werd geschreven voor zijn dochter, Julia, en verwijst tegelijkertijd naar zijn moeder, waarnaar ze werd genoemd. Dat het tot de verbeelding spreekt van velen bewijst dat het muzikaal werd verwerkt door diverse artiesten, waaronder Paco Ibañez en Kiko Veneno.
Het komt zelden voor dat in één gezin drie broers literaire ambities vertonen. Maar nog zeldzamer is dat ze ook nog alledrie erkenning krijgen van critici en lezers, en belangrijke letterkundige prijzen in de wacht slepen. Dit gebeurde met José Agustín en zijn jongere broers, Juan en Luis. De eerste dus als dichter, behorende tot de zg. 'Generación 50', de tweede als veelschrijver van vernieuwende romans en vooral met een haast onnoembaar aantal essays op zijn naam, en de derde als auteur van een tetralogie, die wordt beschouwd als een absoluut meesterwerk.
José Agustín kreeg vooral in de vijftiger jaren verschillende prijzen toegekend voor zijn gedichten. Zo ontving hij in 1954 de 'Premio Adonais', in 1959 de 'Premio Boscán' en in 1959 de 'Premio Ausias March'. In 1992 volgde tenslotte de ' Premio de la Crítica' voor zijn bundel 'La noche le es propicia'.
Naast poëzie vertaalde Goytisolo literaire werken uit het Catalaans. Uit het Italiaans vertaalde hij o.a. werken van Pier Paolo Pasolini.
José Agustín overleed in 1999 door een val van zijn balkon bij het afstellen van een zonnescherm. Gevleugeld zijn zijn woorden 'En poesía, lo peor es seguir la moda' (In de dichtkunst is het slechtste om de mode te volgen), die misschien wel het duidelijkst zijn intenties weergeven.
Historia conicida
Es una historia conocida, amigos,
todos la recordamos,
viento del pueblo se perdió en el pueblo
pero no ha terminado.
Hace tiempo hubo un hombre entre nosotros,
alegre, iluminado,
que amó y vivió, cantaba hasta en la muerte,
libre como los pájaros.
¡Qué bonito sería! Nace, escribe,
muere desamparado.
Se estudian sus poemas, se le cita,
y a otra cosa, muchachos.
Pero su nombre continúa, sigue,
como nosotros, esperando
el día en que este asunto, y otros muchos,
se den por terminado.
¡Qué bonito sería! Nace, escribe,
muere desamparado.
(Door José Agustín Goytisolo ter hommage aan >>Miguel Hernández)
Bekend verhaal
Vrienden, het is het bekende verhaal,
we kunnen het ons allen heugen,
de wind van het volk ging verloren in het volk
maar het is niet afgesloten.
Vroeger was er een man onder ons,
blij en verlicht,
die liefhad en leefde, die zong tot zijn dood,
vrij als de vogels.
Hoe mooi zou het zijn! Geboren worden, schrijven,
hulpeloos sterven.
Zijn poëzie wordt bestudeerd, geciteerd,
en, jongens, iets anders.
Maar zijn naam leeft voort,
zoals wij, wachtend
op de dag dat deze kwestie, en vele anderen,
wordt afgesloten.
Hoe mooi zou het zijn! Geboren worden, schrijven,
hulpeloos sterven.
(Vertalingen: Spanje blogs)
Afbeeldingen: Jose Agustín Goytisolo; De drie broers en zus Goytisolo (v.l.n.r. Luis, Juan, José Agustín en Marta).
